АҚШда Калифорниядаги энг йирик ёнғин сабабчиси — гумонланувчи ҳибсга олинди, деб хабар берди Los Angeles Times. Uber (такси хизмати) ҳайдовчиси Жонатан Риндеркнехтнинг ёнғин кенг тарқалишидан бир ҳафта олдинги шубҳали ҳаракатлари терговчиларнинг эътиборини тортган.

Маълумот учун: 2025 йил бошида Калифорнияда юз берган мисли кўрилмаган ёнғин энг даҳшатли офатлардан бири сифатида АҚШ тарихига кирди. Ёнғин Пасифик-Палисейдс ва Малибу туманларида 10 минг гектар ерга тарқалиб, етти мингга яқин бинони йўқ қилган. Фожиа оқибатида 12 киши ҳалок бўлган. Етказилган моддий зарар тахминан 250-275 млрд долларни ташкил этган (барча маълумотлар турли манбаларда фарқланади — таҳр.). Калифорния ёнғини 2023 йилдаги Гавайи ўрмон ёнғинлари ва 2024 йилдаги Ҳелен тўфонидан кўпроқ зарар келтирган.

Калифорниядаги ёнғин 2025 йилнинг 7 январида кенг тарқалган, аммо терговчиларнинг таъкидлашича, олов олти кун аввал ёқилган. Янги йил арафасида, 31 декабр соат 23:15 да Uber ҳайдовчиси Риндеркнехт сўнгги йўловчиларни манзилга етказиб қўяди. Йўловчилар кейинчалик гувоҳлик беришича, такси ҳайдовчиси ўша пайт қаттиқ ҳаяжонлангандек туюлган. Орадан 13 дақиқа ўтиб Риндеркнехт ўз смартфони (iPhone)да француз қўшиқчиси Жосманнинг «Un Zder, Un The» қўшиғини тинглаган. Терговчиларнинг таъкидлашича, қўшиқ «умидсизлик ва аччиқланиш» ҳақида. Google маълумотларига кўра, Риндеркнехт бунгача тўрт кун ҳам худди шу қўшиқни тўққиз марта тинглаган.

Шундан сўнг ҳайдовчи машҳур Скалл-Рок пиёдалар йўлаги томон йўл олган. Тўрт дақиқадан сўнг машинасини тўхтатиб, шу атрофда яшовчи дўсти билан боғланишга беҳуда уринган. Соат 23:47 да Риндеркнехт сўқмоқ бўйлаб юриб, ҳудудни суратга ва видеога олган, соат 23:54 да эса яна «Un Zder, Un The»ни тинглаган.

Ушбу ҳудудда ёнғиннинг дастлабки аломатлари соат 00:12 да камералар орқали қайд этилган. Бу пайтда Риндеркнехт 911 хизматига қўнғироқ қилишга уриниб кўрган, аммо уяли алоқа йўқлиги сабабли қўнғироқ амалга ошмаган. Ниҳоят соат 00:17 да у фавқулодда хизмат оператори билан боғланишга муваффақ бўлган.

Тергов маълумотларига кўра, ҳайдовчи ёнғин ҳақида хабар берган, бироқ шу атрофда яшовчилар ҳам худди шундай қўнғироқ қилишга улгуришган эди. Шундан сўнг, гумонланувчи ChatGPT иловасига «Агар ёнғин сизнинг сигаретангиз туфайли бошланган бўлса, ўзингизни айбдор ҳис қиласизми?» деган саволни киритган. Сунъий интеллект тасдиқ жавобини бериб, буни изоҳлаган. Бундан ташқари, терговчилар ChatGPT гумонланувчининг сўровига кўра ёнаётган Лос-Анжелес тасвирларини яратганини аниқлашди.

Соат 00:20 ларда Риндеркнехт ҳудудни айланиб чиққан, воқеа жойига кетаётган ўт ўчириш машиналарини кўриб, уларга эргашган. Гумонланувчининг сўзларига кўра, у ёнғин ўчоғигача етиб бориб, ўз ёрдамини таклиф қилган.

Ўт ўчириш 1 январ санасида кун бўйи давом этган, ёнғинга қарши воситалар, уларни такроран қўллаш зарурати туғилганда фойдаланиш учун, шу жойда қолдирилган. Ёнғин тўлиқ ўчирилганига ишонч ҳосил қилган ўт ўчирувчилар асбоб-ускуналарни йиғиштириб олиш учун 2 январ куни қайтиб келишган. Тергов хулосасига кўра, аслида ёнғин ўчмаган, кучли шамол унинг учқунларини ҳаммаёққа тарқатиб юборган.

Ҳозир Жонатан Риндеркнехт ҳибсда сақланмоқда.